W dniach 22-24 września 2003 roku
w okrągłe rocznice urodzin i śmierci
Mikołaja Kopernika
(19 II 1473 - 24 V 1543)
Instytut Literatury Polskiej UMK
organizuje konferencję naukową na temat
POEZJA I ASTRONOMIA
Celem konferencji jest refleksja nad rozlicznymi związkami obu dziedzin, prowadzona z różnych perspektyw poznawczych: historii i teorii literatury, historii nauki, historii sztuki oraz dyscyplin pokrewnych.
Do udziału w spotkaniu serdecznie zapraszamy badaczy literatury polskiej wszystkich epok, a także tych filologów klasycznych oraz neofilologów, którzy chcieliby przedstawić najwybitniejsze realizacje tematów i motywów astronomicznych w poezji obcej, w utworach współtworzących kanon tradycji europejskiej lub oddziałujących na twórczość autorów rodzimych.
Przedmiotem refleksji chcielibyśmy uczynić m.in. następujące zagadnienia:
1. Kosmos i jego Stwórca
("Od Boga poczynajmy, Bóg początkiem wszemu" - J. Kochanowski, Fragmenta; "Jest wiekuistym / Pan, co ma pałac na sklepie ognistym" - M. Sęp Szarzyński, Pieśń I na Psalm Dawidów XIX)
2. Kosmos i natchnienie poetyckie
("A ty, o Uranija, życz mi łaski swojej" - J. Kochanowski, Fragmenta)
3. Czas i przestrzeń - kosmosu i człowieka
("Ale pył ów, odniesion harmonii stworzenia, / Kiedy atomem swoim w gwiazdę się zamienia, / [...] oto Człowiek!" - C. Norwid, Rzecz o wolności słowa; "Odkryto nową gwiazdę, / co nie znaczy, że zrobiło się jaśniej" - W. Szymborska, Nadmiar)
4. Poetyckie kosmografie i kosmogonie
("Owóż astronomowie planetę, kometę, / Uważają tak, jako mieszczanie karetę" - A. Mickiewicz, Pan Tadeusz; "Dowiąż gwiazd dziesięć ogniowi złotemu / Okiem i myślą, a z niebios wyleci / Koń, który parska gwiazdami i świeci" - J. Słowacki, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu
5. Obroty sfer niebieskich - obroty rzeczy ziemskich. Makrokosmos i mikrokosmos w doświadczeniu poetów
("Wieczne ciemności! bezdenne otchłanie! / [...] Głuche na nasze skargi i wołanie" - A. Asnyk, Nad głębiami; "A czyj język / najadł się całym smakiem / Mlecznej Kropli przedmiotu?" - M. Białoszewski, Obroty rzeczy)
6. Kopernik-poeta - Kopernik poetów
("Gwiazda, co świetniej błyszczy na niebieskim świecie, / Do Betleem prowadzi trzech mędrców, trzech króli" - M. Kopernik, Septem sidera [Siedm gwiazd. Poemat religijny, tłum. I. Badeni]; "Świat mym zawodem, Kopernika śpiewam" - L. Osiński, Oda na cześć Kopernika)
7. Astronomowie i poeci przy pracy
("W nieboszczyznę zapatrzeni, / w jej gwiaździste stropy, / obracamy teleskopy" - M. Pawlikowska-Jasnorzewska, Astronomowie; "Gwiazdy najdroższe, gwiazdy rozmaite, / te jeszcze nie odkryte i dawno odkryte" - K. I. Gałczyński, Niobe)
8. Panna, Warkocz Bereniki i ciała niebieskie - Eros i Kosmos
("Zauroczyły cię one [...], kiedy nieletni pedant kolacjonowałeś niebo z mapą Flammariona" - A. Wat, Hymn; "Uczę się astronomii / na twych gwiaździstych piętach" - K. I. Gałczyński, Palcem planety obracasz)
9. Czytane w gwiazdach - losy ludzi i narodów
("Słychać, że lud dał imię miotły tej komecie / I powiada, że ona milijon wymiecie" - A. Mickiewicz, Pan Tadeusz)
10. Głos Boga i słowo poety w (dys)harmonii świata
("I wy, gwiazdy, tysiącem po niebie rozsiane, / Słodki rym Twórcy nućcie" - K. Benisławska, Wzywa wszelkie stworzenie, iżby chwaliły Boga; "słyszę jeszcze / echo / jego głosu / [...] jak muzyka sfer" - Z. Herbert, Pana Cogito - zapiski z Martwego Domu).
W ramach konferencji przewidujemy wykłady popularnonaukowe toruńskich astronomów, pokazy nieba w planetarium, zwiedzanie Centrum Astronomii UMK w Piwnicach koło Torunia (największy w Polsce radioteleskop), ekspozycję pierwodruku De revolutionibus orbium coelestium Mikołaja Kopernika w Książnicy Kopernikańskiej.
Koszty zakwaterowania, wyżywienia oraz imprez towarzyszących ponoszą organizatorzy. Zgłoszenia (z tematem referatu i krótkim jego streszczeniem oraz danymi o osobie referenta wraz z adresem do korespondencji) prosimy przesyłać na adres (pocztowy lub e-mail) podany w nagłówku do 31 stycznia 2003 r. Od Uczestników konferencji oczekujemy uiszczenia opłaty konferencyjnej w wysokości 150 PLN (pracownicy naukowi) lub 120 PLN (doktoranci).
