Chcesz-li tego skosztować,
Dam ci się w żelezie skować172
I też w ziemi zakopać -
Ale cię pewno potrzepię,
Jedno sobie kosę sklepię.
Uwijaj się, jako umiesz,
Aza173 mej mocy ujdziesz.
Jużem ci naostrzyła kosę,
A darmo jej nie podnoszę,
Ciebie ją podgolić174 muszę.
Majister dicit:
Miła Śmierci, nie mow mi tego,
Zbawisz mię żywota mego;
Już ci nie wiem, coć mi się złego stało:
<...............................................>
Głowa mi się wkoło toczy175,
S niej chcą wypaść oczy.
Mors dicit:
Czemu się tak wiele przeciwiasz176,
Mirziączki se mną nabywasz177!
Nikt się przede mną nie skryje,
Wszytkiem żywem utnę szyje:
Sama w lisie jamy łażę,
Wszytki liszki178 w zdrowiu każę179;
Za kunami łażę w dzienie180,
Łupieże181 dam na odzienie;
Ja dawię gronostaje
I wiewiorkam się dostaje;
Jać też kosą siekę wilki,
Sarny łapam drugiej filki182;
Przez płoty chłopie
Gonię żorawie i dropie;
Z gęsi też wypędzam <duszki>183,
Pierze dawam na poduszki -
Źwierzęta i wszytki ptaki
Ja posiekę, nieboraki.
Cokoli martwym184 niosą,
Ci byli pod mą kosą.
Przetoć ten przykład przywodzę,
Każdego w żywocie szkodzę:
By185 się podnosił na powietrze,
Musisz płacić świętopietrze186;
Jen ma grody i pałace,
Każdy przed mą kosą skacze;
By też miał żelazna wrota,
Nie udzie se mną kłopota.
Wszytki sobie za nic ważę,
Z każdego duszę wydłabię187:
Stojić za mało188 papież
I naliszszy żebrak takież,
Kardynali i biskupi -
Zadam jim wielikie łupy189,
Pogniatam ci kanoniki,
<..........................>
Proboszcze, sufragany,
Ani mam o to przygany;
Wszytki mnichy i opaty
Posiekę przez zapłaty190.
Dobrzy mniszy się nie boją,
Ktorzy żywot dobry mają,
Acz191 mą kosę poznają,
Ale się jej nie lękają.
To wszytkim dobrem pospolno192 -
Jidą przed mą kosą rowno,
Bo dobremu mało płaci193,
Acz umrze, nic nie straci:
Pozbędzie świecskiej żałości,
Pojdzie w niebieskie radości.
Prostynią194 w niebo ciągnie,
A żadny mu nie przeciągnie195;
Wziął ot wszytkich wzgardzenie,
Świecszczy196 mu się naśmiewali,
Za prawego ji wiłę mieli -
Ale gdy przydzie dzień sądny,
Gdzie się nie skryje żadny,
Uźrzą mądrzy tego świata,
Iż dobra Boska otpłata;
Chowali tu żywot swoj ciasno197,
Alić198 jich sirca nad słońce jasno;
Jidą w niebieskie radości,
A nie w piekielne żałości.
Co nam pomogło odzienie
Albo obłudne jimienie199,
Cośmy się w niem kochali,
A swe dusze za nie dali?
Przeminęło jak obłoki,
A my jidziem przez otwłoki200.
Objaśnienia
172 skować - zakuć. 173 Aza - czy. 174 podgolić - tu: poderżnąć gardło. 175 Głowa mi się wkoło toczy - być może chodzi o zawroty głowy. 176 przeciwiasz - spierasz. 177 Mirziączki se mną nabywasz - tu: szukasz ze mną zwady. 178 liszki - lisy. 179 w zdrowiu każę - szkodzę na zdrowiu; tu: zabijam. 180 w dzienie - w dziuple. 181 Łupieże - skóry. 182 drugiej filki - w innej chwili. 183 wypędzam <kruszki> - wyrzucam wnętrzności, patroszę. 184 Cokoli martwym - cokolwiek martwego. 185 By - choćby. 186 płacić świętopietrze - tu przenośnie: poddać się wyrokom Śmierci. 187 wydłabię - wydłubię, wyłuskam. 188 Stojić za mało - tu: niewiele znaczy. 189 Zadam jim wielikie łupy - dam im wielkiego łupnia. 190 przez zapłaty - darmo. 191 Acz - choć. 192 wszytkim dobrem pospolno - dotyczy wszystkich dobrych. 193 dobremu mało płaci - dla dobrego mało znaczy. 194 Prostynią - prostą drogą. 195 nie przeciągnie - nie przeszkodzi (?). 196 Świecszczy - świeccy. 197 Chowali tu żywot swoj ciasno - wiedli tu swe życie surowo. 198 Alić - i oto. 199 obłudne jimienie - zwodnicze bogactwo. 200 przez otwłoki - bez zwłoki.