Poeci wczesnego humanizmu
Klemens Janicki
Biernat z Lublina
Mikołaj Rej
Jan Kochanowski
Łukasz Górnicki
Piotr Skarga
Szymon Szymonowic
Poeci "minorum gentium"
Andrzej Frycz Modrzewski
Literatura błazeńska
Proza
Dramat
Poezja anonimowa
Varia
Opracowania
Jan Kochanowski
10/21
TRENY
(oprac. Piotr Wilczek)
Treny
Nota edytorska
Dedykacja
Tren I + objaśnienia
Tren II + objaśnienia
Tren III + objaśnienia
Tren IV + objaśnienia
Tren V + objaśnienia
Tren VI + objaśnienia
Tren VII + objaśnienia
Tren VIII + objaśnienia
Tren IX + objaśnienia
Tren X + objaśnienia
Tren XI + objaśnienia
Tren XII + objaśnienia
Tren XIII + objaśnienia
Tren XIV + objaśnienia
Tren XV + objaśnienia
Tren XVI + objaśnienia
Tren XVII + objaśnienia
Tren XVIII + objaśnienia
Tren XIX albo sen + objaśnienia
_________________________
Teksty + objaśnienia
TREN VIII
Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,
Moja droga Orszulo, tym zniknienim swoim.
Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:
Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.
Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,
Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała.
Nie dopuściłaś nigdy matce sie frasować
Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować,
To tego, to owego wdzięcznie obłapiając
I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.
Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu,
Nie masz zabawki, nie masz rośmiać sie nikomu.
Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
A serce swej pociechy darmo upatruje.
Objaśnienia:
1.
pustki
- miejsce nie zamieszkane, opuszczone, puste.
2.
zniknienim
- zniknieniem, zniknięciem.
4.
duszą - dusza
* - w znaczeniu: "żywe stworzenie"; dawniej duszami nazywano ludzi, np. szlachcic posiadał wieś z określoną ilością dusz, czyli chłopów;
jedną (...) duszą (...) ubyło
- z jedną duszą ubyło. Jerzy Axer przekonująco dowodził, że jest to niejako odpowiedź na cytat z listu, który otrzymał Cicero od swojego przyjaciela Serwiusza Sulpicjusza. Przyjaciel pytał Cycerona cierpiącego po śmierci córki Tulii: "in unius (Jedną) mulierculae animula (maluczką duszą) [si] iactura facta est (ubyło), tanto opere [commoveris] (tak wiele)?". Postać i dzieło Cycerona są ważne również w Trenie XVI i XIX.
6.
wszytki kąciki
- wszystkie zakamarki, całą przestrzeń domu;
pobiegała
- przebiegała.
7.
Nie dopuściłaś (...) matce sie frasować
- nie dopuściłaś, nie pozwoliłaś, by matka się frasowała, martwiła.
8.
głowy psować
- martwić się, dręczyć się myślami (
psować
- psuć).
9.
wdzięcznie
* - zob.
Dedykacja
;
obłapiając - obłapiać
- obejmować.
11.
szczere - szczery
- prawdziwy.
12.
zabawka
* - miłe zajęcie, zajęcie przynoszące radość (por.
zabawić się
).
13.
z każdego kąta
- zewsząd;
ujmuje
- chwyta.
14.
swej pociechy
- należnej mu pociechy (pociecha to również określenie dziecka - zob.
Tren III, 9
);
darmo
- na darmo, daremnie, na próżno;
upatruje
- wygląda, oczekuje zobaczenia, wypatruje.
<<
strona
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
~
>>