Poeci wczesnego humanizmu
Klemens Janicki
Biernat z Lublina
Mikołaj Rej
Jan Kochanowski
Łukasz Górnicki
Piotr Skarga
Szymon Szymonowic
Poeci "minorum gentium"
Andrzej Frycz Modrzewski
Literatura błazeńska
Proza
Dramat
Poezja anonimowa
Varia
Opracowania
Jan Kochanowski
3/21
TRENY
(oprac. Piotr Wilczek)
Treny
Nota edytorska
Dedykacja
Tren I + objaśnienia
Tren II + objaśnienia
Tren III + objaśnienia
Tren IV + objaśnienia
Tren V + objaśnienia
Tren VI + objaśnienia
Tren VII + objaśnienia
Tren VIII + objaśnienia
Tren IX + objaśnienia
Tren X + objaśnienia
Tren XI + objaśnienia
Tren XII + objaśnienia
Tren XIII + objaśnienia
Tren XIV + objaśnienia
Tren XV + objaśnienia
Tren XVI + objaśnienia
Tren XVII + objaśnienia
Tren XVIII + objaśnienia
Tren XIX albo sen + objaśnienia
_________________________
Teksty + objaśnienia
TREN I
Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe
I lamenty, i skargi Symonidowe,
Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania
I żale, i frasunki, i rąk łamania,
Wszytki a wszytki zaraz w dom sie mój noście,
A mnie płakać mej wdzięcznej dziewki pomoście,
Z którą mię niepobożna śmierć rozdzieliła
I wszytkich moich pociech nagle zbawiła.
Tak więc smok, upatrzywszy gniazdo kryjome,
Słowiczki liche zbiera, a swe łakome
Gardło pasie; tym czasem matka szczebiece
Uboga, a na zbójcę co raz sie miece.
Prózno, bo i na samę okrutnik zmierza,
A ta nieboga ledwe umyka pierza.
"Prózno płakać" - podobno drudzy rzeczecie.
Cóż, prze Bóg żywy, nie jest prózno na świecie?
Wszystko prózno; macamy, gdzie miękcej w rzeczy,
A ono wszędy ciśnie: błąd wiek człowieczy.
Nie wiem, co lżej: czy w smutku jawnie żałować,
Czyli sie z przyrodzeniem gwałtem mocować.
Objaśnienia:
1.
wszytki
- wszystkie; Heraklitowe - Heraklit z Efezu, filozof grecki (ok. 540-480 p.n.e.),
w swoich dziełach często rozpaczał nad ludzkim losem.
2.
Simonidowe
- Simonides z Keos, poeta grecki (ok. 556-468 p.n.e.), autor wielu utworów lamentacyjnych.
4.
frasunki - frasunk
(lub
frasunek
) - zgryzota, smutek, strapienie.
5.
zaraz
* - razem;
w dom sie mój noście
- zmierzajcie, przybywajcie do mojego domu.
6.
wdzięcznej
- zob.
Dedykacja
;
płakać dziewki
- opłakiwać dziewkę;
pomoście
- pomóżcie (zob. rym: noście - pomoście).
7.
niepobożna
* - postępująca źle, nie "po Bożemu", bezbożna.
8.
pociech - pociecha
- radość i nadzieja; pocieszenie;
zbawiła
* - pozbawiła.
9.
smok
- potwór, wąż;
kryjome
- ukryte (dziś mówi się jeszcze
po kryjomu
- skrycie).
10.
zbiera
- tu w znaczeniu: "wybiera" (z gniazda).
11.
gardło pasie
- napełnia gardło (dziś mówi się
pasie brzuch
);
szczebiece
- szczebioce, szczebiota.
12.
Uboga
* - nieszczęśliwa;
miece sie
- miota się.
13.
prózno
- próżno;
na samę
(...)
zmierza
- zmierza ku (niej) samej.
14.
nieboga
- biedaczka, nieszczęsna;
ledwe
- ledwo, ledwie;
umyka pierza
- przez umknięcie ocala pierze, umyka z pierzem, tj. ratuje się.
16.
prze
- przez;
prze Bóg żywy
- na Boga żywego, przez Boga żywego.
17.
macamy, gdzie miękcej w rzeczy, a ono...
- macamy (dotykamy), gdzie rzekomo jest bardziej miękko, a tymczasem...
18.
wszędy
- wszędzie;
błąd wiek człowieczy
- błądzeniem jest życie ludzkie.
19.
co lżej
- co lżejsze, co przynosi większą ulgę;
żałować
- cierpieć, boleć, opłakiwać, żalić się.
20.
przyrodzenie
* - to, co jest przyrodzone człowiekowi, natura;
gwałtem
- siłą, przemocą;
mocować się
- walczyć tak, jak walczą z sobą zapaśnicy.
<<
strona
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
[7]
[8]
[9]
[10]
[11]
[12]
~
>>