LEKTURY OBOWIĄZKOWE

Antologia poezji polsko-łacińskkiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (odczytać po 5 wybranych utworów Filipa Kallimacha, Konrada Celtisa, Andrzeja Krzyckiego, Jana Dantyszka, Odę do Apollina Pawła z Krosna, Z wojny pruskiej Jana z Wiślicy, Pieśń o żubrze Mikołaja Hussowskiego).

Utwory powyższych twórców można również odczytać z wydań:

Najstarsza poezja polsko-łacińska (do połowy XVI wieku), oprac. M. Plezia, Wrocław 1952. BN I, 141;

Antologia poezji łacińskiej w Polsce. Renesans, oprac. I. Lewandowski, Poznań 1996.

Klemens Janicjusz, Poezje wybrane, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1979 (odczytać Księgę żalów);

(lub:)

Z. Kubiak, Medytacje Janicjusza, Warszawa 1993 (odczytać jw.).

Biernat z Lublina, Ezop, wstęp S. Grzeszczuk, oprac. J. Gruchała, Kraków 1997.

Proza polska wczesnego renesansu 1510-1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954 (odczytać: Rozmowy, które miał król Salomon...; Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny).

Mikołaj Rej, Pisma wierszem (wybór), oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1954. BN I, 151 (odczytać: Krótka rozprawa; Kupiec; Żywot Józefa; Źwierzyniec; Figliki).

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1956. BN I 152 (odczytać: Księga II; Andrzej Trzecieski, Żywot i sprawy Mikołaja Reja z Nagłowic).

Większość z wymienionych tekstów można również znaleźć w wydaniu:

M. Rej, Wybór pism, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979.

Andrzej Frycz-Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voisé, Wrocław 1977. BN I, 229 (odczytać O poprawie Rzeczypospolitej, ks. I, III i V).

Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 i wyd. nast. (odczytać: Zgoda; Satyr albo Dziki Mąż; Zuzanna; Szachy; Muza).

Jan Kochanowski, Fraszki, oprac. J. Pelc, Wrocław 1991. BN I, 163.

Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1962 i wyd. nast. BN I, 3.

Jan Kochanowski, Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, Wrocław 1969 i wyd. nast. BN I, 100.

Jan Kochanowski, Psałterz Dawidów, oprac. J. Ziomek, Wrocław 1960. BN I, 174 (odczytać: wiersz dedykacyjny oraz 10 wybranych psalmów).

Jan Kochanowski, Treny, oprac. J. Pelc, Wrocław 1969 i wyd. nast. BN I, 1.

Jan Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie L. Staffa, Warszawa 1986 (odczytać: po 10 wybranych elegii i foricoeniów).

Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954. BN I, 109 (odczytać: Księga I).

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971. BN I, 201 (odczytać redakcję A).

Piotr Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, Wrocław 1972 i wyd. nast. BN I, 70 (odczytać kazania: II, III, IV, VIII).

Szymon Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, Wrocław 1964. BN I, 182 (odczytać: Dafnis; Żeńcy; Kołacze).

Antologia literatury sowiźrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985. BN I, 186 (odczytać: Wyprawa plebańska; Komedia rybałtowska nowa; Fraszki Sowiźrzała nowego).

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE

(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

Antologia pamiętników polskich XVI wieku, pod red. R. Pollaka, Wrocław 1966.

Marcin Bielski, Satyry, wyd. W. Wisłocki, Kraków 1889.

Jan Dantyszek, Pieśni, wybrała i przeł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.

Dawna facecja polska (XVI-XVIII wiek), oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1960.

Sebastian Fabian Klonowic, Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą, oprac. A. Karpiński, Warszawa 1983.

Sebastian Fabian Klonowic, Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża... Jana Kochanowskiego, oprac. H. Wiśniewska, Lublin 1988.

Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959 (odczytać pisma Szymona Budnego, Marcina Czechowica, Fausta Socyna).

Stanisław Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, Wrocław 1972. BN I, 210 (odczytać: Mowa żałobna... na pogrzebie Zygmunta Jagiellończyka...; Quincunx, to jest Wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony...; Rozmowa albo Dyjalog około egzekucyjej Polskiej Korony...).

Erazm Otwinowski, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999 (BPS, t. 15).

Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984.

Mikołaj Rej, Postylla, oprac. K. Górski i W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1965. BPP Seria B, nr 7 (wybór).

Piotr Skarga, Żywoty świętych polskich, Kraków 1987 (odczytać żywoty św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Jadwigi Śląskiej, św. Jana Kantego).

Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (odczytać utwory z XVI wieku).

Teatr polskiego renesansu, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988 (odczytać: Piotr Ciekliński, Potrójny z Plauta).

W. Walecki, Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, Kraków 1991 (odczytać: Marcin Bielski, Kronika wszytkiego świata; Maciej Miechowita, Polskie wypisanie dwojej krainy świata; Łukasz Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej; Jan Januszowski, Jan Kochanowski).

Ponadto należy zapoznać się z edycjami:

Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem, oprac. K. Górski i W. Taszycki, Wrocław 1953 (BPP Seria B, nr 1).

Jan Kochanowski, Dzieła wszystkie (wydanie sejmowe), oprac. M.R. Mayenowa i in. (Treny, Psałterz Dawidowy, Pieśni).

Nowy Testament w przekładzie ks. Jakuba Wujka T.J. z roku 1593, oprac. W. Smereka, Kraków 1966 (wydanie fototypiczne).

OPRACOWANIA OBOWIĄZKOWE

J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 i wyd. nast.;

(lub:)

J. Ziomek, Literatura Odrodzenia, Warszawa 1987 i wyd. nast.

(lub:)

J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1994.

Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (odczytać hasła: Antyk, Cyceronianizm, Erazmianizm, Horacjanizm, Humanizm, Imitacja, Mecenat, Neoepikureizm, Neostoicyzm, Petrarkizm, Poezja nowołacińska, Reformacja, Renesans, Wiersz, Włosko-polskie związki literackie i kulturalne).

J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980 i wyd. nast. (odczytać cz. 1: Zarys biografii).

OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE

(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

J. Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.

M. Adamczyk, "Żywot Józefa..." Mikołaja Reja. Studium porównawcze, Wrocław 1971.

M. Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais'go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, przeł. A. i A. Goreniowie, oprac. S. Balbus, Kraków 1975.

C. Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975 (odczytać rozprawy o Andrzeju Krzyckim i Mikołaju Hussowskim).

A. Borowski, Pojęcie i problem "renesansu północnego". Przyczynek do geografii historycznoliterackiej humanizmu renesansowego północnego, Kraków 1987.

A. Borowski, Renesans, Warszawa 1992.

M. Brahmer, Petrarkizm w poezji polskiej XVI wieku, Kraków 1927.

A. Brückner, Mikołaj Rej, Warszawa 1988.

J. Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przeł. M. Kreczkowska, Warszawa 1991.

Cracovia litterarum. Kultura umysłowa i literacka Krakowa i Małopolski w dobie renesansu, pod red. T. Ulewicza, Wrocław 1991 (odczytać 3 wybrane rozprawy).

J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1987.

J. Domański, Początki humanizmu, Wrocław 1982.

H. Dziechcińska, O staropolskich dziennikach podróży, Warszawa 1991.

H. Dziechcińska, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Wrocław 1976.

Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa 1988.

I. Goleniszczew-Kutuzow, Odrodzenie włoskie i literatury słowiańskie wieku XV i XVI, przeł. W. i R. Śliwowscy, Warszawa 1970.

A. Gorzkowski, Zagadki demonologii, "Demon Socratis" Łukasza Górnickiego, Kraków 1995.

S. Graciotti, Od renesansu do oświecenia, t. 1, Warszawa 1991 (odczytać rozprawę Europejskość umysłowości polskiego renesansu oraz szkice o Janie Kochanowskim).

S. Grzeszczuk, Staropolskie potomstwo Sowizdrzała. Plebejski humor literacki, Warszawa 1990.

J. Huizinga, Erazm, przeł. M. Kurecka, Warszawa 1964.

Jan Kochanowski 1584-1984. Epoka - twórczość - recepcja, pod red. J. Pelca, P. Buchwald-Pelcowej i B. Otwinowskiej, t. 1-2, Lublin 1989 (odczytać 3 wybrane rozprawy).

Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety 1530-1980, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1984 (odczytać 3 wybrane rozprawy).

Jan Kochanowski i kultura odrodzenia, pod red. Z. Libery i M. Żurowskiego, Warszawa 1985 (odczytać 3 wybrane rozprawy).

T. Klaniczay, Renesans. Manieryzm. Barok, przeł. E. Cygielska, oprac. J. Ślaski, Warszawa 1986.

M. Korolko, Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz, Warszawa 1978.

M. Korolko, Jana Kochanowskiego żywot i sprawy. Materiały, komentarze, przypuszczenia, Warszawa 1985.

M. Korolko, O prozie "Kazań sejmowych" Piotra Skargi, Warszawa 1981.

M. Kossowska, Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.

S. Kot, Polska złotego wieku a Europa, oprac. H. Barycz, Warszawa 1987 (odczytać rozprawy: Polska Złotego Wieku wobec kultury zachodniej; Humaniści polscy między sobą; Jana Kochanowskiego podróże i studia zagraniczne).

E. Kotarski, Dziedzictwo i tradycja. Szkice o literaturze staropolskiej, Gdańsk 1990 (odczytać rozprawy o Reju, Kochanowskim, Modrzewskim, Górnickim).

A. Krzewińska, Początki utopii w literaturze staropolskiej, Toruń 1994.

A. Krzewińska, Sielanka staropolska. Jej początki, tradycje i główne kierunki rozwoju, Warszawa-Poznań-Toruń 1979.

J. Krzyżanowski, Mikołaja Reja "Krótka rozprawa" na tle swoich czasów, Warszawa 1954 (przedruk w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958).

J. Krzyżanowski, Poeta czarnoleski. Studia literackie, Warszawa 1984.

J. Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.

J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (odczytać: Epoka odrodzenia).

Łacińska poezja w dawnej Polsce, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1995 (odczytać 2 wybrane rozprawy).

S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa 1952.

M.R. Mayenowa, O języku poezji Jana Kochanowskiego, Kraków 1983.

K. Meller, Jakuba Lubelczyka "Psałterz Dawida" z roku 1558, Poznań 1992.

T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (wybór).

Mikołaj Rej. W czterechsetlecie śmierci, pod red. T. Bieńkowskiego, J. Pelca i K. Pisarkowej, Wrocław 1971 (wybór).

Necessitas et ars. Studia staropolskie dedykowane Profesorowi Januszowi Pelcowi, t. 1, pod red. B. Otwinowskiej i in., Warszawa 1993 (wybór).

Z. Nowak, Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Gdańsk 1982.

A. Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992 (odczytać cz. 2: Humanizm. Pieśni czarnoleskie dedykowane Persefonie).

Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, pod red. S. Nieznanowskiego i J. Pelca, Lublin 1994 (odczytać rozprawy Aliny Nowickiej-Jeżowej, Mirosława Korolki, Janusza Pelca i Krzysztofa Mrowcewicza).

R. Ocieczek, Sebastian Fabian Klonowic - poeta epoki odrodzenia, Kielce 1993.

E. Panofsky, Studia z historii sztuki, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971 (odczytać: Artysta - uczony - geniusz. Uwagi o "Renaissance-Dämmerung").

J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984 (wybór).

J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980.

J. Pelc, Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej od XVI do połowy XVIII wieku, Warszawa 1965.

J. Pelc, Renesans w literaturze polskiej w kontekście europejskim, Warszawa 1988.

B. Pfeiffer, Alegoria między pochwałą a naganą. Twórczość Jana Jurkowskiego (1580-1635), Wrocław 1995.

T. Podgórska, Komizm w twórczości Mikołaja Reja, Wrocław-Gdańsk 1981.

Polska w epoce Odrodzenia. Państwo - Społeczeństwo - Kultura, pod red. A. Wyczańskiego, Warszawa 1970 (odczytać 2 wybrane rozprawy).

J. Sokolski, Lipa, Chiron i Labirynt. Esej o "Fraszkach", Wrocław 1998.

J. Starnawski, Andrzej Frycz Modrzewski. Żywot - dzieło - sława, Łódź 1981.

J. Starnawski, Odrodzenie. Czasy - ludzie - książki, Łódź 1991 (odczytać rozprawy o Mikołaju Reju, Andrzeju Fryczu Modrzewskim i Piotrze Skardze).

J. Starnawski, O "Źwierzyńcu" Mikołaja Reja z Nagłowic, Wrocław 1971.

K. Stawecka, Religijna poezja łacińska XVI wieku w Polsce, Lublin 1964.

Studia porównawcze o literaturze staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej i J. Ślaskiego, Wrocław 1980 (wybór).

L. Szczucki, Marcin Czechowic (1532-1613). Studium z dziejów antytrynitaryzmu polskiego XVI wieku, Warszawa 1964.

L. Ślękowa, Muza domowa. Okolicznościowa poezja rodzinna czasów renesansu i baroku, Wrocław 1991.

D. Śnieżko, Mit wieku złotego w literaturze polskiego renesansu. Wzory - warianty - zastosowania, Warszawa 1996.

J. Tazbir, Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa 1983.

J. Tazbir, Reformacja w Polsce. Szkice o ludziach i doktrynach, Warszawa 1993.

T. Ulewicz, Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV-XVI wieku, Kraków 1950.

T. Ulewicz, Wśród impresorów krakowskich doby renesansu, Kraków 1977.

W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, przeł. J. Mach, Łódź 1985.

W. Urban, Epizod reformacyjny, Kraków 1988.

W. Weintraub, Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków 1991.

W. Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.

P. Wilczek, Erazm Otwinowski. Pisarz ariański, Katowice 1994.

T. Witczak, Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Poznań 1975.

S. Zabłocki, Od prerenesansu do oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze polskiej, Warszawa 1976 (wybór).

S. Zabłocki, Polsko-łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim, Wrocław 1968.

K. Ziemba, Jan Kochanowski jako poeta egzystencji. Prolegomena do interpretacji "Trenów", Warszawa 1994.

UWAGA: nowsze teksty i opracowania z zakresu literatury staropolskiej można znaleźć w dziale BIBLIOGRAFIA 2000 serwisu STAROPOLSKA ON-LINE.