wstęp
B A R O K
B A R O K
literatura_polska

B A R O K

średniowiecze
renesans
barok
literatura_powszechna
warsztat_pomocniczy
analizy_i_interpretacje
Lektury.zip
linki
roman@gimnazjum.com.pl

LEKTURY OBOWIĄZKOWE

M. Sęp Szarzyński, Poezje, oprac. J.S. Gruchała, Kraków 1997.

(lub:)

Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy, abo wiersze polskie, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1957;

(lub:)

Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy, abo wiersze polskie, oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973. BN I, 118;

(lub:)

Mikołaj Sęp Szarzyński, Rytmy oraz anonimowe pieśni i listy miłosne z wieku XVI, oprac. T. Sinko, Kraków 1928. BN I, 118.

Poeci polskiego baroku, oprac. J. Sokołowska i K. Żukowska, t. 1-2, Warszawa 1965 (odczytać: Stanisław Grochowski, Sebastian Grabowiecki, Jan Żabczyc, Olbrycht Karmanowski, Kasper Miaskowski, Kasper Twardowski, Krzysztof Niemirycz, Hieronim Morsztyn, Maciej Kazimierz Sarbiewski, Bartłomiej Zimorowic, Jan z Kijan, Krzysztof Opaliński, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Dominik Rudnicki, fragmenty Oblężenia Jasnej Góry, Józef Baka, Elżbieta Drużbacka).

Utwory powyższych twórców można również znaleźć w książce:

"I w odmianach czasu smak jest". Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1991. Zob. też dział "Lektury nadobowiązkowe".

Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Ślękowa, Wrocław 1983. BN I, 73;

(lub:)

Szymon Zimorowic, Roksolanki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1981.

Daniel Naborowski, Poezje, oprac. J. Dürr-Durski, Warszawa 1961;

(lub:)

Daniel Naborowski, Poezje wybrane, oprac. K. Karasek, Warszawa 1980.

Zbigniew Morsztyn, Wybór wierszy, oprac. J. Pelc, Wrocław 1975. BN I, 215.

Jan Andrzej Morsztyn, Wybór poezji, oprac. W. Weintraub, Wrocław 1988. BN I, 257.

Wacław Potocki, Wiersze wybrane, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1992. BN I, 19.

Wespazjan Kochowski, Utwory poetyckie, oprac. M. Eustachiewicz, Wrocław 1991. BN I, 92.

Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór i wstęp A. Vincenz, oprac. M. Malicki, Wrocław 1989. BN I, 259.

Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (odczytać: Piotr Baryka, Z chłopa król); t. 5, Warszawa 1963 (odczytać: Stanisław Herakliusz Lubomirski, Ermida albo królewna pasterska).

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Wykłady poetyki, przeł. i oprac. S. Skimina, Wrocław 1958 (odczytać: O poincie i dowcipie).

Samuel Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980. BN I, 87.

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. W. Czapliński, Wrocław 1968. BN I, 62;

(lub:)

Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1963.

Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak, Wrocław 1970. BN I, 88 (odczytać: O wychowaniu dzieci).

LEKTURY NADOBOWIĄZKOWE

(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

Józef Baka, Poezje, oprac. A. Czyż i A. Nawarecki, Warszawa 1986.

Marcin Borzymowski, Morska nawigacyja do Lubeka, oprac. R. Pollak, Gdańsk 1971.

Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny albo Akademia wszelkiej sciencyi pełna..., oprac. M. i J. Lipscy, Kraków 1966.

Czasy saskie. Wybór żródeł, Kraków 1928. BN I, 110.

Andrzej Maksymilian Fredro, Przysłowia mów potocznych, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1980.

Sebastian Grabowiecki, Rymy duchowne, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1996 (BPS, t. 5).

Adam Jarzębski, Gościniec albo Krótkie opisanie Warszawy, oprac. W. Tomkiewicz, Warszawa 1974.

Adam Korczyński, Złocista przyjaźnią zdrada, oprac. R. Pollak i S. Saski, Kraków 1949.

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Wybór pism, oprac. R. Pollak, Wrocław 1953. BN I, 145 (odczytać: Rozmowy Artaksesa i Ewandra; Orfeusz; Tobiasz wyzwolony).

(lub:)

Stanisław Herakliusz Lubomirski, Poezje zebrane, wyd. A. Karpiński, t. 1: Teksty, Warszawa 1995; t. 2: Komentarze, Warszawa 1996.

Kasper Miaskowski, Zbiór rytmów, wyd. A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 1995 (BPS, t. 3).

Hieronim Morsztyn, Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995 (BPS, t. 1).

Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.

Myśl ariańska w Polsce XVII wieku. Antologia tekstów, oprac. Z. Ogonowski, Wrocław 1991 (wybór).

Krzysztof Niemirycz, Bajki ezopowe, oprac. S. Furmanik, Wrocław 1957. BN I, 164.

Krzysztof Opaliński, Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953. BN I, 147.

Łukasz Opaliński, Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959. BN I, 172.

Wacław Potocki, Dzieła, t. 1-3, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1987 (wybór).

Walenty Roździeński, Officina ferraria abo Huta i warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego, oprac. R. Pollak i in., Wrocław 1966.

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Liryki oraz Droga rzymska i fragmenty Lechiady, przeł. T. Karyłowski, oprac. M. Korolko przy współpracy J. Okonia, Warszawa 1980.

Maciej Kazimierz Sarbiewski, O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer, przeł. M. Plezia, oprac. S. Skimina, Wrocław 1954 (odczytać 2 pierwsze księgi).

Jan III Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970.

Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (odczytać utwory z epoki baroku).

Staropolskie pastorałki dramatyczne, oprac. J. Okoń, Wrocław 1989. BN I, 269 (odczytać 2 wybrane utwory z XVII wieku).

Szymon Starowolski, Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, Wrocław 1991. BN I, 272 (odczytać: Setnik pisarzy polskich; Prawy rycerz; Reformacyja obyczajów polskich).

Kasper Twardowski, Lekcje Kupidynowe, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1997 (BPS, t. 7).

Kasper Twardowski, Pochodnia Miłości Bożej, wyd. K. Mrowcewicz, Warszawa 1995 (BPS, t. 2).

Samuel Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976. BN I, 227.

Wybór mów staropolskich, oprac. B. Nadolski, Wrocław 1962. BN I, 175 (wybór).

"Wysoki umysł w dolnych rzeczach zawikłany". Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993.

Stanisław Żółkiewski, Początek i progres wojny moskiewskiej, oprac. J. Maciszewski, Warszawa 1966.

Ponadto należy zapoznać się z edycjami:

Jakub Teodor Trembecki, Wirydarz poetycki, t. 1-2, wyd. A. Brückner, Lwów 1910-1911.

OPRACOWANIA OBOWIĄZKOWE

Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1973 i wyd. nast.;

(lub:)

Cz. Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1987 i wyd. nast.

Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Warszawa 1990 (odczytać hasła: Barok, Emblemat, Epika, Koncept, Kontrreformacja, Manieryzm, Marinizm, Pamiętnik, Sarmatyzm).

OPRACOWANIA NADOBOWIĄZKOWE

(do wyboru co najmniej dwie pozycje)

C. Backvis, Renesans i barok w Polsce. Studia o kulturze, wybór i oprac. H. Dziechcińska i E.J. Głębicka, Warszawa 1993 (odczytać 2 wybrane rozprawy).

Barok. Analogie - opozycje, pod red. S. Nieznanowskiego, Lublin 1980 (wybór).

Barok w polskiej kulturze, literaturze i języku. Materiały z konferencji naukowej 25-29 sierpnia w Krakowie, pod red. M. Stępnia i S. Urbańczyka, Warszawa-Kraków 1992 (odczytać rozprawy Andrzeja Borowskiego i Janusza Pelca).

J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1967.

P. Buchwald-Pelcowa, Satyra czasów saskich, Wrocław 1969.

T. Chrzanowski, Wędrówki po Sarmacji europejskiej. Eseje o sztuce i kulturze staropolskiej, Kraków 1988 (wybór).

A. Czyż, Ja i Bóg. Poezja metafizyczna późnego baroku, Wrocław 1988.

A. Czyż, Władza marzeń. Studia o wyobraźni i tekstach, Bydgoszcz 1997 (rozdział II).

H. Dziechcińska, Kultura literacka w Polsce XVI i XVII wieku. Zagadnienia wybrane, Warszawa 1994.

H. Dziechcińska, Oglądanie i słuchanie w kulturze dawnej Polski, Warszawa 1987.

M. Eustachiewicz, W. Majewski, Nad lirykami Wespazjana Kochowskiego, Wrocław 1986.

B. Falęcka, Sztuka tworzenia. Podmiot autorski w poezji kunsztownej polskiego baroku, Wrocław 1983.

Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, oprac. Z. Ogonowski, cz. 1-2, Warszawa 1979 (wybór).

J.K. Goliński, Okolice trwogi. Lęk w literaturze i kulturze dawnej Polski, Bydgoszcz 1997.

J. K. Goliński, Vanitas. O marności w literaturze i kulturze dawnej, Warszawa 1996.

D. Gostyńska, Retoryka iluzji. Koncept w poezji barokowej, Warszawa 1991.

S. Grzeszczuk, O "Satyrach" Krzysztofa Opalińskiego. Próba syntezy, Wrocław 1961.

M. Hanusiewicz, Świat podzielony. O poezji Sebastiana Grabowieckiego, Lublin 1994.

Jezuici a kultura polska, pod red. L. Grzebienia i S. Obirka, Kraków 1993 (wybór).

M. Kaczmarek, Sarmacka perspektywa sławy. Nad "Wojną chocimską" Wacława Potockiego, Wrocław 1982.

A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Wrocław 1983.

J. Kotarska, Poetyka popularnej liryki miłosnej XVII wieku w Polsce, Gdańsk 1970.

J. Kracik, Pokonać czarną śmierć. Staropolskie postawy wobec zarazy, Kraków 1991.

T. Kruszewska, Różne historyje. Studium z dziejów nowelistyki staropolskiej, Wrocław 1965.

Z. Kuchowicz, Człowiek polskiego baroku, Łódź 1992.

D. Künstler-Langner, Idea vanitas. Jej tradycje i toposy w poezji polskiego baroku, Toruń 1993.

J.Z. Lichański, Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka, Warszawa 1992.

Literatura i instytucje w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1994 (wybór).

Literatura i kultura polska "po potopie", pod red. B. Otwinowskiej i in., Wrocław 1992 (odczytać 3 wybrane rozprawy).

Literatura polskiego baroku w kręgu idei, red. A. Nowicka-Jeżowa, M. Hanusiewicz, A. Karpiński, Lublin 1995.

A. Litwornia, Sebastian Grabowiecki. Zarys monograficzny, Wrocław 1976.

J.T. Maciuszko, Symbole w religijności polskiej doby baroku i kontrreformacji, Warszawa 1986.

J. Malicki, Słowa i rzeczy. Twórczość Wacława Potockiego wobec polskiej tradycji literackiej, Katowice 1980.

T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (wybór).

T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974.

K. Mrowcewicz, Czemu wolność mamy- Antynomie wolności w poezji Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Wrocław 1987.

A. Nawarecki, Czarny karnawał. "Uwagi śmierci niechybnej" księdza Baki - poetyka tekstu i paradoksy recepcji, Wrocław 1991.

S. Nieznanowski, O poezji Kaspra Miaskowskiego. Studium o kształtowaniu się baroku w poezji polskiej, Lublin 1965.

S. Nieznanowski, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989 (odczytać 3 wybrane szkice, zwłaszcza Początki baroku w poezji polskiej).

A. Nowicka-Jeżowa, Madrygały staropolskie. Z dziejów liryki miłosnej w epoce renesansu i baroku, Wrocław 1978.

A. Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992.

A. Nowicka-Jeżowa, Sarmaci i śmierć. O staropolskiej poezji żałobnej, Warszawa 1992.

K. Obremski, "Psalmodia polska". Trzy studia nad poematem, Toruń 1995.

J. Okoń, Dramat i teatr szkolny. Sceny jezuickie XVII wieku, Wrocław - Warszawa - Kraków 1970.

J. Partyka, Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej, Warszawa 1995.

W. Pazera, Kaznodziejstwo w Polsce od początku do końca epoki baroku, Częstochowa 1999.

J. Pelc, Barok - epoka przeciwieństw, Warszawa 1993.

J. Pelc, Obraz - słowo - znak. Studium o emblematach w literaturze staropolskiej, Wrocław 1973.

J. Pelc, Zbigniew Morsztyn, arianin i poeta, Wrocław 1966;

(lub:)

J. Pelc, Zbigniew Morsztyn na tle poezji polskiej XVII wieku, Warszawa 1973.

Pisarki polskie epok dawnych, pod red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998.

M. Piszczkowski, Wieś w literaturze polskiego baroku, Kraków 1977.

D. Platt, Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy staropolskiej, Wrocław 1992.

R. Pollak, Wśród literatów staropolskich, Warszawa 1966 (wybór).

Polska XVII wieku. Państwo - Społeczeństwo - Kultura, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974 (wybór).

M. Prejs, Egzotyzm w literaturze staropolskiej. Wybrane problemy, Warszawa 1999.

M. Prejs, Poezja późnego baroku. Główne kierunki przemian, Warszawa 1989.

Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, pod red. B. Otwinowskiej i J. Pelca, Wrocław 1984.

Religijność literatury polskiego baroku, red. Cz. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1995 (odczytać 2 wybrane rozprawy).

Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984 (wybór).

Rokoko. Studia nad sztuką pierwszej połowy XVIII wieku, Warszawa 1970.

A. Rysiewicz, Zagadnienia retoryki w analizie poezji polskiej przełomu XVI i XVII wieku, Wrocław 1990.

J. Rytel, "Pamiętniki" Paska na tle pamiętnikarstwa staropolskiego, Wrocław 1962.

A. Sajkowski, Barok, Warszawa 1987.

E. Sarnowska-Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o starożytności, Wrocław 1969.

E. Sarnowska-Temeriusz, Zarys dziejów poetyki (od starożytności do końca XVII wieku), Warszawa 1985 (wybór).

E. Sarnowska-Temeriusz, T. Kostkiewiczowa, Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce Oświecenia, Wrocław 1990.

M. Skwara, O dowodzeniu retorycznym w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku, Szczecin 1999.

J. Sokolski, Bogini - Pojęcie - Demon. Fortuna w dziełach autorów staropolskich, Wrocław 1996.

J. Sokolski, Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i barokowej literaturze polskiej wobec tradycji średniowiecznej, Wrocław 1994.

J. Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, Warszawa 1978.

J. Sokołowska, Jan Andrzej Morsztyn, Warszawa 1965.

J. Sokołowska, Spory o barok. W poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.

J. Starnawski, W świecie barokowym, Łódź 1992 (wybór).

Staropolska kultura rękopisu, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1990.

K. Stasiewicz, Elżbieta Drużbacka - najwybitniejsza poetka czasów saskich, Olsztyn 1992.

K. Stawecka, Maciej Kazimierz Sarbiewski. Prozaik i poeta, Lublin 1989.

L. Szczerbicka-Ślęk, W kręgu Klio i Kalliope. Staropolska epika historyczna, Wrocław 1973.

D. Śnieżko, Mikołaj Sęp Szarzyński, Poznań 1996.

J. Tazbir, Kultura szlachecka w Polsce. Rozkwit - upadek - relikty, Warszawa 1979.

J. Tazbir, Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII wieku, Warszawa 1967.

E. Ulčinaite, Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji schematu retorycznego, Wrocław 1984.

P. Urbański, Natura i łaska w poezji polskiego baroku. Okres potrydencki, Kielce 1996.

Wiek XVII - kontrreformacja - barok. Prace z historii literatury, pod. red. J. Pelca, Wrocław 1970 (wybór).

Wśród zagadnień polskiej literatury barokowej, cz. 1-2, pod red. Z.J. Nowaka, Katowice 1980 (wybór).

S. Zabłocki, Od prerenesansu do Oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze polskiej, Warszawa 1976.

Zmierzch kultury staropolskiej. Ciągłość i kryzysy (wieki XVII-XIX), pod red. U. Augustyniak i A. Karpińskiego, Warszawa 1997.


UWAGA: nowsze teksty i opracowania z zakresu literatury staropolskiej można znaleźć w dziale BIBLIOGRAFIA 2000 serwisu STAROPOLSKA ON-LINE.

Wstęp - Literatura polska - Średniowiecze - Renesans - Barok - Literatura powszechna -
Warsztat pomocniczy - Analizy i interpretacje - Linki - Lektury.zip - Webmaster